خصوصیات هیدروژئوشیمیایی آبخوان دشت بهاباد یزد
توسعه انسانی و گسترش فعالیتهای اقتصادی منجر به افزایش نیاز آبی برای اهداف مختلف شده است و منابع آب زیرزمینی بهعنوان یک جزء اساسی و حیاتی در زندگی بشر امروزی میباشد که برای اهداف شرب و آبیاری استفاده میشود (Adimalla & Taloor, 2020; Asadi et al., 2020). منابع آب زیرزمینی بهخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک بهدلیل کم بودن و تغییرپذیری مکانی و دمای بالا خیلی مهم هستند (Bahir et al., 2020). برداشت آب شیرین از سال ۱۹۸۰ تاکنون در حدود ۱ درصد در سال افزایشیافته است که عمدتاً بهدلیل افزایش تقاضا در کشورهای مختلف بهویژه در کشورهای درحالتوسعه میباشد. در بسیاری از کشورهای توسعهیافته جهان، برداشت آب شیرین تثبیتشده یا اندکی کاهشیافته است (Amiri et al., 2014; Water & Jobs, 2016) و در برخی از کشورهای در حال توسعه تعداد بسیار زیادی از مردم برای تامین نیازهای روزانه خود که وابسته به آب میباشند به ویژه برای شرب، دچار مشکل هستند (Ishwar et al., 2014; Singh et al., 2017; Adimalla, 2019a). با در نظر گرفتن پارامترهایی مانند کیفیت، کمیت، توزیع زمانی و مکانی منابع آبی، آبهای زیرزمینی را میتوان از جمله مهمترین و قابل دسترسترین منابع آبی قابل اطمینان قلمداد کرد (Adamowski & Chen, 2011). با توجه به حساسیت نسبی آبهای زیرزمینی به عنوان یک منبع مهم تأمین آب، این منابع در مقایسه با آبهای سطحی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است (Ersoy & Gültekin, 2013). بهطوری که امروزه علاوه بر برداشت بیش از حد مجاز، آلوده شدن این منابع و کاهش کیفیت آنها، امنیت غذایی و پیشرفت اقتصادی را در کشورها با تهدیدی جدی رو به رو کرده است (Fujita et al., 2013; Nazari &Joodavi, 2014). استفاده بیشازحد از منابع آب زیرزمینی نهتنها کمیت و کیفیت آن را کاهش میدهد بلکه در برخی مناطق منجر به فرونشست زمین نیز میشود (Akbari et al., 2018). بهطور کلی کیفیت آبهای زیرزمینی به کیفیت منبع تغذیه کننده آبخوان، ریزشهای جوی، سطح آب سفره و فرآیندهای ژئوشیمیایی زیرسطحی بستگی دارد از طرف دیگر تحت تاثیر آلایندههای رها شده به محیط زیست ناشی از فعالیتهای انسانی قرار میگیرد (Reza & Singh, 2010; Srinivas et al., 2013). برای مثال استفاده از ترکیبات نیتروژندار در کودهای کشاورزی، نشت از سیستمهای سپتیک و دیگر فاضلابها از دلایل غلظت بالای نیترات در آبهای زیرزمینی میباشد (Heaton et al., 2012; Wang et al., 2013; Ma et al., 2015). بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO ) حدود 80 درصد از بیماریهای بشر به سبب آلودگی آب میباشد (WHO, 2014). روند آلودگی منابع آب زیرزمینی به گونهای است که حتی بعد از شناخت منبع آلودگی نمیتوان کیفیت آن را به سرعت بهبود بخشید. به همین دلیل پایش منظم کیفیت این منابع آب، ایجاد راهکارهای مناسب برای برآورد کیفیت و بهبود آن امری ضروری میباشد (Hashmi et al., 2009; Adimalla & Venkatayogi, 2017). بنابراین پیشگیری مناسبترین راهبرد در مبارزه با آلودگی منابع آب زیرزمینی است (Kazakis & Voudouris, 2015).
hydrogeochemical specifications of Bahabad Yazd Plain Aquifer
Human development and expansion of economic activities have led to an increase of the demand for water and groundwater resources are one of the major and vital sources of drinking and farming water (Adimalla & Tallor, 2020; Asadi et al., 2020). Groundwater resources are more important in arid and semi-arid regions due to scarcity of water resources, location change, and higher temperature (Bahir et al., 2020). Fresh water withdrawal has increased by 1% every year since 2001, which is mostly due to increasing demands in different countries and mostly the developing countries. Many of the developed countries have a stable or trivially decreased withdrawal from fresh water resources (Amiri et al., 2014; Water and Jobs, 2016). In many developing countries people struggle to supply their daily needs that depend on water and fresh water in particular (Ishwar et al., 2014; Singh et al., 2017; Adimalla 2019a). Taking into account different parameters like quality, quantity, and temporal and location distribution of water resources, groundwater resources are among the most important and accessible water resources (Adamowski and Chen, 2011). Taking into account the relative sensitivity of groundwater resources as a key source of water supply, they have drawn more attention compared to surface water resources (Ersoy and Gultekin, 2013). In addition to excessive withdrawal, contamination of groundwater resources and a decrease in the quality have imposed risks to food security and economic development of countries (Fujita et al, 2013; Nazari and Joodavi, 2014). Excessive use of groundwater resources not only attenuates quality and quantity, but also causes land subsidence (Akbari et al., 2018). In general, quality of groundwater resources depends on the feeding source of the aquifer, precipitation, water level, and geochemical processes. It is also affected by contaminators discharged from human activities (Reza and Singh, 2010; Srinivas et al., 2013). For instance, nitrogen compounds found in fertilizers and septic and other wastewater systems leakage are the causes of high nitrate concentration in groundwater resources (Heaton et al., 2012; Wang et al., 2013; Me et al., 2015). According to the WHO, about 80% of human diseases are due to contaminated water (WHO, 2014). It is not possible to improve the quality of a contaminated groundwater resource in a short amount of time after identifying the source of contamination. Therefore, it is imperative to monitor quality of water resources regularly and find proper solutions to estimate and improve the quality of water (Hashmi et al., 2009; Adimalla and Venkatayogi, 2017). Prevention is the best approach to fight groundwater resources contamination (Kazakis and Voudouris, 2015).
ادامه مطلب